Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsak atasözünün anlamı;
“Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsak” atasözü, kişilerin zarar görmemek ya da daha az zarar görmek amacıyla tehlikeli durumlarda veya olumsuz koşullarda bile fırsatçılık yapabileceklerini ifade eder. Bu atasözü, insanların kendi çıkarlarını korurken, gerektiğinde başkalarını kullanma veya onlara zarar verme eğilimlerini eleştirmek amacıyla ortaya çıkmıştır.
Atasözünde, “kurt” sembolik olarak tehlike, risk, düşmanlık gibi olumsuz durumları temsil ederken, “tilki” ise uyanıklık, çıkarcılık, fırsatçılık gibi durumları simgeler. İki hayvanın ortaklığı ise daha az zararlı çıkmak veya daha avantajlı duruma geçmek için birlikte hareket etmeyi ifade eder.
“Tırnak” ifadesi, insana zarar vermeyebileceği ya da zararı en aza indirebileceği anlamına gelir. Dolayısıyla, “Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır” ifadesi, tehlikeli bir durumda tilkinin, kurdun zararından kurtulabilmesini ve zararın minimum düzeyde kalmasını ifade eder. Yani, tilki, kurdun tehdidi altında kalmak yerine sadece tırnağını kaybeder ve nispeten daha az zararla kurtulur.
Diğer yandan, “bağırsak” ifadesi ise daha büyük bir tehlike karşısında, yani kurda karşı daha agresif bir durumda tilkinin daha büyük bir zarar görmesini ifade eder. Bu durumda tilki, başarısızlıkla sonuçlanabilecek daha büyük bir risk alarak daha fazla zarar görür.
Bu atasözü, genellikle insanların zor durumlar ile karşılaştıklarında nasıl hareket edeceklerini ve kendi çıkarları doğrultusunda riskleri nasıl azaltabileceklerini anlatmak için kullanılır. İnsanları kendi çıkarları için başkalarını kullanmaya veya zarar vermeye teşvik eden, bencil ve fırsatçı tavırları eleştirir. Bize, insanların zor durumda bile dürüst, etik ve adaletli davranması gerektiğini hatırlatır.