Hesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat) atasözünün anlamı;
“Hesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa” atasözü, düşünmeden, plan yapmadan veya hesaplamadan yapılan davranışların bazen beklenmedik sonuçlar doğurabileceğini anlatan bir atasözüdür. Bu deyimde yer alan “hesapsız kasap” ifadesi, hesabını yapmadan, düşünmeden hareket eden bir kişiyi temsil etmektedir.
Bu atasözünde, kasap olan bir bireyin iki farklı durumu da ele alınmaktadır. İlk durumda, hesap yapmadan ve dikkatsizce hareket eden bir kasap, bıçağı kırar. Burada bıçak, kasabın işini yaparken kullandığı araç olarak semboliktir. Kasabın hesap yapmaması nedeniyle bıçak yıpranır veya zarar görür, dolayısıyla kasap kendi elleriyle işine engel olmuş olur. Bu durumda ana fikir, plan yapmanın, önceden düşünmenin ve hesap yapmanın öneminin altını çizmektedir.
Diğer durumda ise kasap, hiç hesap yapmadan, düşünmeden bir masa kırar. Burada masa, kasabın çevresindeki diğer eşyalara veya insanlara verebileceği zararı temsil etmektedir. Hesap yapmadan bir şeyi yapmaya kalkışmak sonucunda, kasap etrafındaki nesneleri veya insanları zarar verme riskiyle karşı karşıya kalır. Bu da bize, eylemlerimizin sonuçlarını tahmin etmek ve bunlara göre hareket etmek gerektiği şeklinde bir öğüt vermektedir.
Bu atasözü, düşünmeden, hesap yapmadan veya plan yapmadan hareket etmenin riskli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çeker. İnsanların herhangi bir faaliyeti gerçekleştirmeden önce olayları gözden geçirmesi, sonuçları değerlendirmesi ve akılcı bir plan yapması önemlidir. Aksi takdirde, istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir ve hedefe ulaşmak mümkün olmayabilir. Bu atasözü, düşüncesizce davranışlardan kaçınılması gerektiği mesajını verirken aynı zamanda planlı ve hesaplı olmanın önemini vurgulamaktadır.