Hak deyince akan sular durur atasözünün anlamı;
“Hak deyince akan sular durur” atasözü, genellikle bir durumu değiştirmek veya bir kişiyi engellemek için başvurulan en yüksek yetkiye veya yasa gücüne atıfta bulunur. Bu atasözü, bireyler arasında adaletin sağlanması veya haksızlık karşısında adaletin yerini bulması gerektiğinde kullanılır.
Aslında bu atasözü, Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanan bir hikayeden türemiştir. Hikaye şu şekildedir: Bir zamanlar, iki köy arasında bir anlaşmazlık çıkar ve köy halkları arasında su kaynaklarının paylaşımı konusunda bir anlaşmazlık başlar. Su kaynağının sahibi olan köy, suyu diğer köye vermeyi reddeder. Diğer köy halkı ise su kaynağından faydalanmak istediğini belirtir ve durumu hakeme taşır.
Hakem olan müftü, iki köy halkını bir araya getirir ve durumu dinler. Hikaye burada atalarımızın doğaya, suya ve kaynaklara olan saygısını yansıtır. Hakem olarak müftünün de bu değerleri benimsediği için hikayede müftü birine dönüşür ve “Siz haksızlık yapıyorsunuz, suyu paylaşmanız gerekiyor. Hak deyince akan sular durur” der.
Bu atasözü, adaletin önemini vurgular. Bireyler arasında adaletin sağlanması için yasalara ve kurumlara başvurmanın gerekliliğini anlatır. Adaletin yerine gelmesi durumunda herkesin hakkına saygı gösterilerek sorunların çözüleceği düşünülür. Hak deyince, yani yasalara veya yetkililere başvurulduğunda, haksızlık yapan kişiler veya durumlar duracak ve adalet yerini bulacaktır.
Bu atasözü aynı zamanda güçlülerin, haksızlık yapmaması ve adaletin sağlanması için mazlumların hak arama mücadelesine güvenmelerini de teşvik eder. Adaletin sağlanması için sadece güçlü veya yasalara güvenmek yeterli olmayabilir. İnsanların kendi haklarını savunmaktan çekinmemeleri ve haksızlıklara karşı mücadele etmeleri önemlidir.
Sonuç olarak, “Hak deyince akan sular durur” atasözü, adaletin önemini vurgular ve bireyler arasında adaletin sağlanması için yasalara ve yetkililere başvurmanın gerekliliğini anlatır. Adaletin yerine gelmesi durumunda, haksızlık yapanlar duracak ve adalet yerini bulacaktır. Ayrıca bu atasözü, güçlülerin haksızlık yapmaması ve mazlumların hak arama mücadelesine güvenmelerini teşvik eder.