Dost için ölmeli düşman için dirilmeli atasözünün anlamı;
“Dost için ölmeli, düşman için dirilmeli” atasözü, arkadaşlık ve düşmanlık ilişkilerinde sadakat ve fedakarlığın önemini vurgulayan bir söz olarak kullanılır. Bu atasözü, insanların gerçek dostlarının değerini anlaması ve onlar için her türlü fedakarlığı yapması gerektiğini ifade eder.
Düşmanlık ilişkilerinde ise bu söz, düşmanla olan çekişmelerde, rekabetlerde ve mücadelelerde her türlü zorluğa katlanarak yeniden doğma gücünü verir. Düşmanın üstesinden gelmek için her türlü çabayı göstermek gerektiğini ifade eder.
Bu atasözünde, dostluk ve düşmanlık ilişkilerindeki tutumların aynı insan üzerinde farklı etkileri olduğu vurgulanır. Dostlar, insanın hayatında büyük önem taşır çünkü dostlar insanın mutlu anlarını paylaşır, zor durumlarında destek olur ve güç verirler. Onlarla güçlükleri birlikte aşar, sevinçleri paylaşırız. Bu nedenle, dostlarımız için her türlü fedakarlığı yapmaktan çekinmemeliyiz. Arkadaşlığın temelinde güven, sadakat ve saygı yatar. Bu değerlerin korunması ve dostluğun sürmesi için bazen kendi çıkarlarımızdan vazgeçmemiz gerekebilir. Dostluk, karşılıklı olarak beslenen bir ilişkidir ve bu nedenle her iki tarafın da fedakarlık yapması gerekmektedir.
Öte yandan, düşmanlık ilişkilerinde ise durum farklıdır. Düşmanlık, insanın yaşamını zorlaştıran, hatta tehlikeye atan bir durumdur. Düşmanın insanın başarısını kıskanması, zarar vermeye çalışması, hatta hayatını tehlikeye sokması mümkündür. Bu nedenle, düşmanlarla mücadele etmek ve onların üstesinden gelmek için gereken her türlü çabayı göstermek gerekir. Düşmanla olan mücadelede cesaret, azim ve strateji önemlidir. Düşmanla olan mücadelede yenilmemek için direnmek gerekmekte ve ne kadar zorlu bir mücadele verilirse verilsin, var gücümüzle savaşıp galip gelmek için çaba göstermek insanın öz güvenini artırıcı bir etki yapar.
Sonuç olarak, “Dost için ölmeli, düşman için dirilmeli” atasözü, insan ilişkilerinde dostluk ve düşmanlık arasındaki farkı vurgular. Dostluk ilişkilerinde fedakarlık, sadakat ve saygı ön plandayken, düşmanlık ilişkilerinde cesaret, azim ve mücadele önemlidir. Bu söz, insanlara, gerçek dostların değerini bilmelerini ve düşmanlarla olan mücadelede dirençli olmalarını öğütler. Dostu için her türlü fedakarlığı yapan ve düşmanıyla olan mücadelesinde var gücüyle savaşan insanlar daha mutlu yaşayabileceklerdir.