Bez alırsan Musulʼdan kız alırsan asilden atasözünün anlamı;
“Bez alırsan Musul’dan, kız alırsan asilden” atasözü, Osmanlı dönemine dayanan ve evlilikle ilgili bir durumu ifade eden bir atasözüdür. Atasözü, genellikle birisinin zenginliğini ve statüsünü korumak için ona uygun bir eş seçmesi gerektiğini vurgular.
Eskiden bez, pamuklu veya ipek kumaşlar anlamına gelirdi ve Musul, Osmanlı İmparatorluğu’nun doğusunda, bugünkü Irak’ın bir şehri olarak bilinirdi. Bu şehir, kaliteli ve değerli kumaşların üretildiği bir merkez olarak tanınırdı. Asil ise soylu ve yüksek statülü insanları ifade eder. Dolayısıyla, “Bez alırsan Musul’dan” ifadesi, değerli ve pahalı ürünlerin doğrudan Musul’dan alınması gerektiğini ifade ederken, “kız alırsan asilden” ifadesi ise evlenilecek kişinin soylu bir aileden gelmesi gerektiğini vurgular.
Atasözünün anlamı, iyi bir evlilik yapmak isteyenlerin sadece mal mülk değil, aynı zamanda sosyal statü ve aile geçmişi gibi faktörlere de önem vermesi gerektiğini belirtir. Bez almak için Musul’dan alışveriş yapmaya değer verilmesi, bir eş seçerken de bu kadar titiz davranılmasını gerektirdiğine işaret eder. Zira sadece zengin veya güzel biriyle değil, aynı zamanda ahlaki değerlere, karaktere ve aile geçmişine de dikkat etmek önemlidir.
Bu atasözü, toplumda evliliklerin sadece maddi çıkara dayanmaması gerektiğini ve bir evliliğin başarısının sadece varlıklara değil, aynı zamanda uyumlu bir ilişkiye ve birbirini tamamlayan karakterlere dayandığını vurgular. Öyle ki, iyi bir eş seçimiyle hayatın sadece mal mülk sahibi olmakla sınırlı olmadığı, aynı zamanda mutlu bir birliktelik ve sağlıklı bir aile yaşamı sağlandığında gerçek bir zenginliğin yakalanabileceği anlatılır.
Sonuç olarak, “Bez alırsan Musul’dan, kız alırsan asilden” atasözü, bir eş seçimi yaparken sadece maddi değil, aynı zamanda sosyal statü ve aile geçmişine dikkat etmenin önemini vurgular. İyi bir evlilik yapmanın sadece zenginlikten geçmediği, uyumlu bir ilişki ve mutlu bir aile yaşamı sağlandığında gerçek bir zenginliğin yakalanabileceği ifade edilir.