Baş başa bağlı başta şeriata (yasaya) atasözünün anlamı;
“Baş başa bağlı başta şeriata atan atasözü” aslında Türk kültürünün önemli bir değeri olan adaleti ve hukuku temsil eder. Bu atasözü, toplumdaki adil davranışların ve yasaların önemini vurgulamaktadır. Atasözü şöyle der: “Başı bağlı, başı başta şeriata atan.”
Bu atasözünde “baş” kelimesi, insanı temsil eder. İnsan, akıl ve düşünce gücü ile hareket eden bir varlıktır. “Baş başa bağlı” ifadesi ise kişinin aklını, düşüncelerini ve tutkularını kontrol altında tutması gerektiğini anlatır. Bu kısım, insanın nefsine hükmetmesi gerektiğini ve iç güdülerine boyun eğmemesi gerektiğini ifade eder.
“Şeriata atan” ifadesi ise adalet ve hukuku temsil eder. Şeriat, İslam hukukunun temel prensiplerini içeren Kur’an ve sünnete dayanan bir kavramdır. Bu kısım, adaletin sağlanması için toplumun genel kabul gören yasalara uygun hareket etmesi gerektiğini anlatır.
Atasözünün son bölümü ise “başta” kelimesiyle başlar. Bu kısım, adaletin toplumun başında, yönetimde ve karar mekanizmalarında yer alması gerektiğini ifade eder. Adaletin, toplumun liderleri tarafından uygulanması ve savunulması önemlidir. Bu şekilde toplumun istikrarı ve uyumu sağlanır. Bu bölümdeki “baş” kelimesi, hem liderleri hem de toplumu temsil eder.
Anlatılanlar bir araya getirildiğinde, “Baş başa bağlı başta şeriata atan” atasözü, insanların akıl, adalet ve hukukun doğru bir şekilde kullanılması gerektiğini açıklar. Kişinin kendini kontrol etmesi, toplumsal düzenin sağlanması ve adaletin uygulanması için önemlidir. Adaletin toplumun her kesimine yayılması ve liderler tarafından desteklenmesi gereklidir. Bu atasözü, insanların öncelikle kendileriyle hesaplaşması, sonra da bu değerleri topluma aktarması gerektiğini hatırlatır. Çünkü ancak böyle bir toplumda adil ve huzurlu bir yaşam mümkündür.