Avradı er zapt etmez ar zapt eder atasözünün anlamı;
“Avradı er zapt etmez, ar zapt eder” atasözü, kadınların ve erkeklerin karakter ve davranışları arasındaki farkı anlatan bir deyimdir. Bu atasözü, toplumda yaygın olarak kullanılan ve cinsiyetler arasındaki rol ve hatta kimlik farklılıklarını özetleyen bir ifadedir.
Atasözüne yakından bakarsak, “avrat” kelimesi eskiden kadın anlamına gelirken günümüzde daha çok “eş” veya “karı” anlamında kullanılmaktadır. “Zapt etmek” ise kontrol altına almak, dizginlemek anlamına gelirken, “ar” kelimesi ise eş, koca, erkek anlamını taşır. Dolayısıyla, bu atasözü, kadınları kontrol etmekte güçlük yaşayan erkeklerin, erkeklerin isteklerine veya iradelerine gerektiği kadar boyun eğmeyen kadınları yani eşlerini dizginleyemediğini, ancak erkeklerin isteklerine ve yönergelerine daha kolay teslim olan kadınların erkeklerin kontrolü altında olduğunu ifade eder.
Bu atasözü, birçok kültürde ve toplumda kadın ve erkek rolleri arasındaki ilişkiyi yansıtan bir gerçekliği yansıtmaktadır. Kadınların toplumdaki rolü zaman içinde değişse de, birçok kültürde hala erkeklerin egemen olduğu, kadınların ise bu egemenlik sistemine direnmekte çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Bu atasözü aynı zamanda, toplumun beklediği belirli davranışları yerine getirmeyen kadınları küçümseyen, aşağılayan bir anlayışın da bir ifadesi olarak değerlendirilebilir.
Ancak günümüzde, kadın-erkek ilişkileri ve cinsiyet rolleri hakkındaki farkındalık arttıkça, bu atasözüne yönelik eleştiriler de ortaya çıkmaktadır. Bazıları bu atasözünün kadınları aşağılayıcı ve cinsiyet eşitliğini yadsıyan bir anlam taşıdığını düşünürken, bazıları ise bu atasözünün sadece bir dönemin gerçekliğini yansıttığını savunarak, günümüzde geçerliliğini yitirdiğini söylemektedir.
Sonuç olarak, “Avradı er zapt etmez, ar zapt eder” atasözü, kadın ve erkek rolleri arasındaki farkları ortaya koyan, toplumun kadınlara yönelik beklentilerini yansıtan bir deyimdir. Ancak günümüzde cinsiyet eşitliği ve farkındalık çabaları göz önüne alındığında, bu atasözü eleştiri ve tartışmalara da yol açmaktadır.